Yapay Zeka, Kölemiz mi Olacak Efendimiz mi?

BEĞENDİM

ABONE OL

News

0

  Aleyna ŞİMŞEK/Üniversite Öğrencisi/ Yazılım

‘‘Çağımız inanılmaz hızla kendini dönüştürüyor.”

Kavramlar değişirken zamanın ruhunu bağlı olarak ”teknolojinin ruhu” da değiştiriyor.

Son zamanlarda bir kavram var ki bilim insanlarından  sıkça duyar olduk. ‘’ ALGORİTMA’’

Bir sorunu çözmek yada hedeflenmiş bir amaca ulaşmak için tasarlanan yol veya yönteme bunu gerçekleştirmeye dönük işlem basamaklarına algoritma deniyor.

Algoritma ile birlikte son yıllarda yaşadığımız küresel olaylar köhnemiş anlayışları, iflas etmiş siyaseti, kokuşmuş yönetimleri de görünür kılarken, iş olgusunun eve taşındığı, her şeyin neredeyse dijital ortama taşındığı bu dönemde acaba tercihlerimizi artık kim nasıl yönetecek sorusu çıkıyor karşımıza?

Örneğin yakın gelecekte insanlık mı Algoritmayı yönetecek yoksa Algoritma mı insanlığı yönetiyor olacak?

Geçmişte yaşadığımız pandemi sürecinde eve kapanarak dijital dünyayla o kadar çok haşır neşir olurken her şeyi bu sanal alem üzerinden yönetir olduk. Veya ‘’yönetiliyor’’ olduk.

Örneğin e-ticaret, e-sipariş, e-okul, e-devlet, e-posta, e-karne, e-sınav, vs. bu liste uzatılabilir.

Yönetiliyor olduk derken kastettiğim dijital dünyanın yapı taşları bilgisayarlar ve onların üzerinde çalışıp geliştirilen yazılımlar, hayatımızı yönetmeye başladı.

Algoritma denilen bu çoğul süreç artık bizim adımıza karar veriyor, günümüzü yönetiyorlar. Şirketler, kurumlar algoritmaları artık kendi çalışma hayatlarının ve yönetimlerinin birer parçası yapıyor. Yönetimden üretime, fiyat belirlemeden, mal ve hizmet kalitesini şekillendirme gibi birçok amaç için kullanıyorlar.

Hatta müşteri ilişkileri yönetiminden arama motorlarına dek her alanda algoritmalar, yapay zekâ parçacıkları olarak devreye giriyor. Örneğin e-ticarette satın alma süreçlerini, seçim tercihlerini yönlendiriyorlar.

İşin ilginç tarafı kimsenin tercihi olmayan ancak yöneticiler tarafından oluşturulan kurallarla çalışan algoritmaların, yeni bir yönetim anlayışını giderek yaygın hale getiriyor olmasıdır.

E-yönetimin yeni versiyonu olarak karşımıza çıkan bu ‘’ yapay zekâ CEO’ları’’ hızlı algoritmalar üzerinden kendini iyi yetiştirmiş insan neslinin duygusallık ve vicdan gerçeğiyle yüzleşmeden sırf akıl üzerinden daha iyi yönetim daha iyi üretim hatta daha iyi pazarlama ve müşteri için iyi bir tercih olanağı sunacak koşulları yönetiyor olmasıdır.

İlk başta çalışanın insan faktörü olduğu mavi veya beyaz yakalılar olarak adlandırdığımız mevcut durumda ‘’ metal yakalılar’’ olarak robotlar çağına adım attığımız son yıllarda yöneteninde yönetileninde insan olmadığı bir sanayi ve ticari alanda yapay zeka ile formatlanmış robotlar neden olmasın diyebiliyoruz.

Çünkü bir bakıma artık yeni kurallar, bu algoritmalar üzerinden ‘’ yapay zekâ’’ tarafından oluşturulurken bu yeni durum yeni kural koyucular halini alıyor. Dolayısıyla bundan sonra insanlık olarak bize de artık yapay zekâ donatılmış robotların planladığı algoritmik düzene boyun eğmek düşüyor.

Max Tegmark’ın ‘’Yaşam 3.0:Yapay Zeka Çağında İnsan Olmak’’ ı anlatan yapay zeka bizim kölemiz mi olacak yoksa efendimiz mi olacak sorusunu sordurtan   kitabı  yanında dünyanın en etkili 100 kadın Fütüristi arasında gösterilen ‘’ gelecek tasarımcısı’’ Ufuk Tarhan’ın  T-İnsan kitabındaki ‘’ İnsanların gelecek kaygısını yenmelerine daha iyi bir gelecek için dönüşmeleri gereğine başarılı ve mutlu olmaları için geleceği insanın kendisinin tasarlaması’’ öngörüsü üzerinden dünyanın yaşadığı bu evrimleşme sürecinin ardından köhneleşmiş liderlik ve sıradanlaşmış yönetim anlayışının kapanacağı ifade ediliyor.

Bu kapsamda fütüristlerce sorulan yapay zeka ile donatılmış sistem, kölemiz mi olacak yoksa efendimiz mi sorusu değişik açılardan sorgulanırken yapay zekayı formatlayanın insan olması gerçeği üzerinden hareketle yapay zekanın insanlığın kölesi olacağı yönünde kanaat belirtenler olduğu gibi duygusallık ve vicdani yönü insanlığın zaaf noktası olduğu düşüncesinden hareketle her ne kadar insanlarca formatlanmış olsa da bu zaaf noktalarının yapay zekanın avantajı olarak gelecekte insanlığın efendisi olacağı yönü de fütüristlerce son yılların diğer bir tartışma konusudur.